24 Nisan 2013'te Bangladeş'de dünyanın bir çok ünlü, uluslararası firması için üretimin yapıldığı Rana Plaza adlı site çökmüş ve 1138 işçi yaşamını yitirirken yüzlerce işçi de yaralanmış, sakat kalmıştı.
Temiz Giysi Kampanyası girişimi bu kazanın ardından, Rana Plaza'da üretim yapan uluslararası bir çok firmaya karşı iş güvenliğine uymaları yönünde çağrılar içeren kampanyalara başlatmış ve eylemler yapmıştı. Temiz Giysi Kampanyası Türkiye de Rana Plaza kazasının yıldönümünde 24 Nisan Perşembe günü saat 19:30‘da İstanbul’da Kadıköy Bahariye Caddesi Benetton mağazası önünde bir eylem gerçekleştirecek.
Bu eyleme ilişkin basın açıklamasını ve Temiz Giysi Kampanyası'nın konuya ilişkin diğer açıklamalarını dinleyici ve okuyucularımızla paylaşıyoruz.
17 Nisan 2014 TemizGiysiKampanyası-Türkiye
Basın Açıklaması
İletişim:
KONU:
Benetton ve Diğer MarkalarRana Plaza Felaketini “ucuza getirmeye”Çalışıyor!
Neredeyse bir yıl önce 24 Nisan 2013’de Bangladeş’te
içerisinde dünyaca ünlü markalara üretim
yapan tekstil atölyelerinin bulunduğu
Rana Plaza çöktü. 1138 işçi hayatını kaybetti. Binlercesi ömür boyu sürecek
yaralarla kurtuldu. Binlerce çocuk ve aile yakınlarını burada yitirdi ve
yoksullukla başbaşa kaldı. Bu dünyanın en büyük iş kazasının üzerinden bir yıl
geçmesine rağmen orada üretim yaptıran markaların pek çoğu sorumluklarını yerine getirmiyor. Hayatta kalanlara ve ölenlerin yakınlarına
yaşamaları için gerekli tazminatları ödemiyor. Orada ürettikleri ürünler gibi
adeta sorumlusu oldukları bu kazanın neticelerini de “ucuza getirmeye”
çalışıyorlar.
Ölen 1138 işçinin aileleri ve felaketin ardından
hayatta kalan 2000 kişinin hayatını sürdürebilmesi, tedavi masrafları ve gelir
kayıplarını karşılamak üzere 40 milyon ABD dolarına ihtiyaç var. Bu miktar ILO
standartlarına uygun olarak hesaplanıyor. Ve kazanın ardından Bangladeş’te
kurulan ILO tarafından yönetilen DonorTrust Fon’a yatırılması gerekiyor. Şu ana
kadar bu paranın yalnız üçte biri toplanmış durumda.
Rana Plaza’da üretim yaptırmış olan 29 markanın
yıllık karları 22 milyar doları rahatlıkla geçiyor.
Markalardan talep edilen miktar ise yıllık karlarının %0.02 si.
Bu markalardan biri olan Benetton ise kazadan sonra
önce Rana Plaza’da üretimi olduğunu inkar etti. Kendi ürünlerinin bina
yıkıntıları içinde fotoğraflanması ve dünya çapından toplanan 1 milyon imzanın
ardından Bangladeş Bina Yangın ve Güvenliği Sözleşmesini imzalayarak marka
olarak sorumluluk almayı kabul etti. Buna rağmen sözünde durmadı. Orada üretim
yaptırdığı yerlerin listesini doğru şekilde vermediği gibi, tazminatları
ödemeye de yanaşmıyor. Benetton’un ödemesi gereken miktar 5 Milyon dolar. Kimi
markalar Rana Plazada üretim yapmamalarına rağmen 7 milyon dolara yakın bir
katıda bulunurken bizzat sorumlu olan Benetton sessizliğini koruyor. Rana Plaza
kurbanları ise çaresizce yaşam mücadelesi veriyorlar.
Uyarılarımıza rağmen Bangladeşte üretim yapan
Türkiyeli markalardan ise yalnız ikisi Bangladeş anlaşmasını imzalamış
bulunmaktadır. De Facto, Colin’s,
Collezione, Batik, Seven Hill i bir kez daha bu vesile ile uyarıyoruz.
Bangladeş anlaşmasını imzalayın! http://www.change.org/tr/kampanyalar/kan-sıçramış-kıyafetler-giymek-istemiyoruz
Rana Plaza'nın ilk yıl dönümüne yaklaşırken Temiz Giysi Kampanyası Türkiye
olarakBenetton'u Rana Plaza kurbanlarına karşı tavrını değiştirerek DonorTrustFonu'na
5.000.000$ yatırarak anlaşma sorumluklarını yerine getirmeye çağırıyoruz.
17 Nisan 2014
• Araştırmalar Benetton’ın, Bangladeş Güvenlik programındaki tedarikçilerin
tam listesini açıklamakta sınıfta kaldığını gösteriyor.
• Benetton’a Rana Plaza kurbanları için 5.000.000$
ödemesi çağrısında bulunuyoruz.
Temiz Giysi Kampanyası (TGK) Presa Diretta gazetecilerinin Campagna Abiti Puliti
(TGK İtalya) işbirliğiyle yürüttüğü, sekiz katlı Rana Plaza’nın çökmesi sonucu 1138
kişinin öldüğü ve neredeyse 2000 kişinin yaralandığı trajedinin ardından imzaladığı Bangladeş Sözleşmesi maddelerini ihlal ettiğini ortaya koyan araştırmadan sonra
(http://www.presadiretta.rai.it/) Benetton’a sözünü tutması çağrısı yapıyor. Benetton
ise hala felakette ölenlerin ailelerine ve yaralananlara tazminat ödemeyi reddediyor.
Benetton, dünya çapında 1.000.000′dan
fazla kişinin imza attığı bir imza kampanyasının yarattığı baskı sonucunda Anlaşma’yı Mayıs
2013′te imzaladı. Bütün tedarikçi fabrikaların tam olarak açıklanması,
Anlaşma’nın temel bir ilkesi. Bu ilkenin amacı,
üyelerinin hizmet aldığı bütün fabrikaların uluslararası güvenlik standartlarını karşılaması. Gazetecilerin çektikleri görüntüler,
en az iki Benetton tedarikçisinin Anlaşma’da açıklanmadığını,
Anlaşma ekibi tarafından araştırılacak fabrikaların herkese açık listesinde yer almadığını gösteriyor.
Benetton tedarikçilerini açıklamayarak,
yasal bağlayıcılığı olan bu sözleşmeyi ihlal etmekle kalmayıp,
işçileri diğer bir fabrika felaketi riski altında bırakmaya devam ediyor.
Benetton
sorumluluklarını veya kamusal yükümlülüklerini yerine getirmekten ilk
kez sınıfta kalmıyor.Geçtiğimiz Nisan ayında, Rana Plaza
fabrikalarının birinde üretim yaptırdığını en
başta inkar etti ancak kendi ürünlerinin enkazdaki fotoğrafları dünyada yayınlanınca bağlantısını kabul etmek zorunda kaldı.
Eylül 2013′te Benetton, yaralananlara ve hayatını kaybedenlerin ailelerine ödeme yapma sürecini tesis etmek için oluşturulan,
bizim şimdi Düzenleme olarak bildiğimiz Rana Plaza KoordinasyonKomitesi’ne katıldı.
Sözleşme’nin taslağını hazırlayan Komite’nin bir parçası olmasına rağmen Düzenleme’yi imzalamayı reddedip Komite’den çekildi. Bugüne kadar Fon’a tek bir kuruş
bile katkı yapmayı reddetti.
Tüm dünyada işçi hareketi Rana Plaza’nın ilk
yıldönümüne yaklaşırken Campagna Abiti Puliti,
Avrupa’daki Temiz Giysi Kampanyası ağının geri kalanıyla beraber Benetton’ın Rana Plaza
kurbanlarına karşı tavrını değiştirerek derhal Rana Plaza Bağışçıları Güven Fonu’na
5.000.000$ kamu bağışı yapmasını talep ediyor.
Campagna Abiti Puliti’den Deborah Luccetti şöyle diyor:
“Anlaşma’nın,
araştırılmak üzere tedarikçileri listeye koyacağına Temiz Giysi Kampanyası’nın tam
güveni var ama şu da açık ki Benetton
hala kıyafetlerini üreten işçilerin hakları konusunda sorumluluk almıyor.”
Şunları da ekliyor:
“Benetton’dan Düzenleme’yi imzalayarak adil bir şekilde tazmin edilmesi gereken kurbanlarının haklarına karşı tutumunu değiştirip,
Donor Trust Fonu’na en azından 5.000.000$
katkıda bulunması çağrısında bulunuyoruz. Rana Plaza’nın yıldönümünden önce bunu kamuoyuna duyurmasını,
böylece kurbanların adalete kavuşması sürecine öncülük etmesini bekliyoruz. Rana Plaza’da üretim yaptıran diğer İtalyan markaları Manifattura
Corona ve Yes Zee’ye de aynısını yapmaları için çağrıda bulunuyoruz.”
Rana Plaza
kurbanlarının çekmeye devam ettiği bu inanılmaz acıya bir son verme zamanıdır. TGK İtalya,
Uluslararası Çalışma Hakları Forumu’yla beraber Avrupa çapındaki diğer Temiz Giysi Kampanyaları ve
ABD çalışma hakları grubu, Benetton’ı borcunu ödemeye çağırıyor:
TGK Türkiye
17Nisan 2014
İletişim:
RANA PLAZA’DAN GERİYE NE KALDI:
ULUSLARARASI GİYİM MARKALARI
HAYATTA KALANLAR İÇİN SORUMLULUK ALMALILAR!
Rana Plaza’nın 24 Nisan’da çöküşünün
yıldönümüne günler kala uluslararası markaların Rana Plaza’dan sağ kurtulanlara
ve ölenlerin yakınlarına ödenmek üzere oluşturulan fona (Donor Trust Fund)
katkıları son derece düşük.
Dünyanın
en büyük iş kazaları arasında yer alan Rana Plaza’nın 24 Nisan’da çöküşünün
yıldönümünün yaklaştığı şu günlerde global sendikalar;
IndustriALL, UNI ve Temiz Giysi Kampanyası olarak Rana Plaza’da üretim yapmış
bulunan tüm uluslararası markalardan bu acı yıldönümü yaşanmadanönce hayatta
kalanlara ve ölen işçilerin yakınlarına borçlarını ödemelerini talep ediyoruz.
Donor Trust Fon bu paranın merkezi
olarak toplanması ve hak sahiplerine dağıtılmasını sağlayacak olan fondur. Bu
fonun hayatını kaybeden 1138 işçinin aileleri ve bu felaketin ardından hayatta
kalan yaklaşık 2000 kişinin hayatını sürdürebilmesi, tedavi masrafları, gelir
kayıplarını karşılamak üzere 40 milyon ABD dolarına ihtiyacı var.
Bugüne dek Rana Plaza’da üretim
yaptırmış ya da bağlantılı bulunan markaların yalnızca yarısı bu fona katkıda
bulundu ve ILO standartlarına uygun olarak hesaplanan tazminat ve sağlık gibi
diğer giderlerin ancak üçte biri toplanabildi. UNI Global Sendikası’ndan,
Phillip Jennings açıklamasında şu bilgilere yer verdi:“Şu anda, Benetton,
Matalan, Adler Modemarkte ve Auchan’ın da aralarında olduğu 15 marka Donor
Trust Fonu’na bir başlangıç ödemesi bile yapmadılar.”Yine Jenningsaçıklamasına şunları ekledi: “Tüm markaları acilen Donor Trust Fonu’na (ki
bu fon, Rana Plaza kurbanları için oluşturulmuş, ILO tarafından tanınmış, en geniş ve
şeffaf tek fondur) gereken şekilde katkı
vermeye çağırıyoruz.”
Yardım fonuna katkıda bulunan markalar
ne kadar katkıda bulunduklarını kamuoyuna açıklamış değiller. Ancak markaların
genellikle 500 bin ABD doları ile 1 milyon ABD doları arasında katkı yaptıkları
biliniyor.
Temiz Giysi Kampanyası’ndan Ineke
Zeldenrust ise markaların yaptıkları devasa kârlar ile Rana Plaza kurbanlarına
yaptıkları ödemelerdeki miktarların azlığı arasındaki farka dikkat çekiyor.
Zeldenrust bunu şu şekilde ifade ediyor:“Çökme
anında ve çökmeden kısa bir süre önce Rana Plaza’da üretim yapmakta bulunan 29
markanın yıllık kârları 22 milyar doları rahatlıkla geçiyor.Bu markalardan
talep edilen yalnızca kârlarının %0,02
sidir. Bu kaynak kârlarını yaratan ve mallarını üreten insanların
tazminatlarını ödemek için kullanılacak. Ancak Donor Trust Fonu açıldığından bu
yana 2 ay geçmiş olmasına rağmen henüz ihtiyaç olan 40 milyon ABD dolarının çok
uzağındayız. (…) Katkıda bulunanlar listesi Avrupa ve ABD’nin en büyük
markalarını içeriyor. Fakat tüm bu büyük markalar karşılayabileceklerindençok
daha az ve neredeyse hepimizi şok edecek düzeyde düşük miktarlarda katkıda
bulunuyorlar.”
İhtiyaç olan paranın üçte ikisinin
markalar tarafından tamamlanması ve katkılarının ciddi bir boyuta taşınması
için 24 Nisan’a kadar hâlâ vakit var.Bugüne dek sadece Primark önemli miktarda
bir katıda bulunarak fona 1 milyon ABD doları ödedi. New Wave Bottoms isefonun
ödeme şeması çerçevesinde doğrudan işçilere ödeme yaptı.
Donor Trust Fonu başkanlığı ILO
tarafından yapılan bir “anlaşma” tarafından yönetiliyor ve şu anda tazminat
alacak kurbanları kayıt altına almaya başlamış durumda.
Global Sendika, IndustriALL’dan Jyrki
Raina ise kurbanların çaresizliklerine dikkat çekti. Raina bunu şu şekilde dile
getiriyor:“Hayatta kalanlar ve ölen
işçilerin aileleri ihtiyaçlarını karşılayamaz ve çaresiz durumdalar. Rana Plaza felaketinin ardından geçirdikleri
bir yılı sağlık giderlerini nasıl karşılayacaklarını bilemeyerek, gelirden
yoksun ve o gün yaşadıkları korkunun etkisi altında geçirdiler. Markalar bu
süreçte çözümün bir parçası olduklarını gösterebilirler. Bunun tek yolu
borçlarını ödemeleridir. Önümüzdeki günler içinde tüm dünya bize, geçtiğimiz
bir yıl içerisinde Rana Plaza konusunda
neyaptığımızı soracak. Markalar kurbanlar konusunda hiçbirşey yapmadıklarını mı
söylecekler?”
24 Nisan’ın yaklaşmasıyla birlikte sendikalar
ve STK’lar, International Labor Rights
Forum (ILRF), United Students Against Sweatshops (USAS), Maquila Solidarity
Network (MSN) gibi organizasyonların da katkısıyla Asya, Avrupa ve Kuzey
Amerika’da eylemler planlanıyor.
Editörler için not:
Daha fazla bilgi için: www.cleanclothes.org/ranaplaza
Rana
Plaza ile doğrudan ilişkili 29 marka. Bu markalar bina çökmesi sırasında Rana
Plaza’daki fabrikalarda sipariş, deneme siparişi şeklinde üretim yapan
markalardır ya da çökmeden kısa bir süre önce burada üretim yaptırmışlardır. Biz
bu markaların tamamının kamuoyuna açık şekilde Donor Trust Fonu’na katkıda
bulunmalarını talep ediyoruz. Markalar şu şekilde:
Adler Modemärkte (Germany), Auchan
(France), Ascena Retail (USA), C&A (Belgium), Benetton (Italy), Bon Marche
(UK) , Camaieu (France), Carrefour (France), Cato Fashions (USA), The
Children’s Place (USA), LPP (Cropp, Poland), El Corte Ingles (Spain),
Gueldenpfennig (Germany), Inditex (Spain), JC Penney (USA), Loblaws (Canada),
Kids for Fashion (Germany),Kik (Germany),Mango (Spain), Manifattura Corona
(Italy), Mascot (Denmark), Matalan (UK), NKD (Germany), Premier
Clothing (UK), Primark (UK/Ireland), Grabalok (UK), PWT (Denmark),
Walmart (USA) and YesZee (Italy).
Bu markaların fona katkıları Bangladeş
ve Rana Plaza ile kurdukları üretim ilişkisi ve ödeme kapasiteleri ile orantılı
olmalıdır. Markalar, yaptıkları katkı miktarının Rana Plaza Anlaşması (Rana
Plaza Arrangement) ile düzenlenen ödeme planlarına uygun ve yeterli olmasını
garanti altına almalıdırlar.
Donor Trust Fonu Rana Plaza’da üretim
yapıp yapmadıklarına bakılmaksızın Bangladeş’te üretim yapmakta olan tüm
markaların katkılarına açıktır. Zira Rana Plaza’nın çöküşü tüm sektörü
etkileyen çok genel bir sorunun sonucudur. Şu ana dek N Brown Group, Gapve VF
Corporation gönüllü olarakkatkıda bulunan şirketlerdir.
Rana Plaza Anlaşması (Rana Plaza
Arrangement) ile ilgili daha fazla bilgi almak için:www.ranaplaza-arrangement.org
Bu anlaşma ile ILO standartları
çerçevesinde bir koordinasyon komitesi oluşturulmuştur. Bu komite ILO ilkeleri
doğrultusunda sektörün bileşenlerini,markaları, sendikaları, hükümetleri ve
araştırma kurumlarını, uluslararası sendikaları ve ağları bir araya getirmektedir.
Komitenin bileşenleri: Primark, Loblaw,
Bonmarche ve El Corte Ingles, Bangladesh Ministry of Labour, Bangladesh
Employers' Federation (BEF), Bangladesh Garment Manufacturers and Exporters
Association (BGMEA), IndustriALL, Bangladesh National Council, Bangladesh
Institute for Labour Studies (BILS), IndustriALL Global Union ve Clean Clothes
Campaign/Temiz Giysi Kampanyası.
Rana Plaza 24 Nisan 2013’te çökmüş ve
bu büyük iş kazası 1138 kişinin ölümüne ve 2000’den fazla kişinin yaralanmasına
neden olmuştur. Ölenler ve yaralananların çoğu Rana Plaza’da bulunan beş hazır
giyim fabrikasında çalışan işçilerdi. Bu binanın giriş katlarında bulunan banka
ve mağazalarda çalışanlar güvenli
olmadığı için bu binaya girmeyi ve orada çalışmayı reddetmişlerdi.
Daha fazla bilgi için kaynak:
Still Waiting -Temiz Giysi Kampanyası’nın
tazminatlarının ödenmesini bekleyen Rana
Plaza ve Tazreen Fabrikası’nda yaralanan ve hayatını kaybeden işçilerin
yakınları hakkında hazırladığı rapor:http://www.cleanclothes.org/resources/publications/still-waiting/,
Centre for Policy Dialogue raporu-
http://cpd.org.bd/wp-content/uploads/2014/01/KG-Moazzem-Final-_Second_-26-January.pdf
Rana Plaza felaketinin ardından 150’nin
üzerinde uluslararası marka “BangIadeş Bina ve Yangın Güvenliği Antlaşması”nı
imzaladı. “Bangladeş Accord” olarak adlandırılan bu anlaşma bağımsız ve yasal
olarak bağlayıcı bir anlaşmadır ve Bangladeş’te hazır giyim üreten tüm
fabrikaların güvenli yerler haline getirilmesini içerecek tedbirleri
içermektedir. Daha fazla bilgi için: www.bangladeshaccord.org
Yorumlar
Yorum Gönder